اهمّیّت بکارگیری دانش تجربی در آموزش معماری (نمونه موردی: روند برنامه درس تمرین‌های معماری در دانشگاه فنی و حرفه‌ای قم)

دانش تجربی برآمده از مشاهدات علمی ـ بویژه در مورد رفتار و ویژگی‌های روانی ـ اجتماعی کاربران ـ هنوز به یک بخش متداول از آموزش معماری تبدیل نشده است. این نوشتار، دو عامل مهم نظری را در این زمینه مورد بررسی قرار داده است: نخست موضوع خلّاقیّت و این تصوّر عام که توسعة معیارها و اطّلاعات تفصیلی در مورد «صورت مسألة» طرّاحی معماری، در برابر آزادی فکر طرّاح، ایجاد مانع می‌کند و دوم، تمرکز بیش از حدّ ادبیات طرّاحی بر محتوای ضمنی تعلیمات و عمل طرّاحی ؛ در مرحلة بعد، در مورد یک دسته از اطّلاعات ـ موضوعات کاربر محور ـ یک پروژة آزمایشی برای نشان دادن قابلیّت تصریح‌پذیری بسیاری از وجوهی که ممکن است جزئی از دانش ضمنی در مورد کاربر در آتلیة طرّاحی دانسته شود، معرّفی و نتایج آن به بحث گذاشته شده است. تحلیل کار انجام شده در جریان نیمسال دوم آموزشی دورة فنّی و حرفه‌ای دانشگاه فنی و حرفه‌ای قم (به عنوان یک پژوهش عملگرا)، موضوع اصلی ارائه شده در این بخش است. روش آموزشی تجربی مزبور نشان داد که توجّه به ماهیت کارکردی اطّلاعات به عنوان «آزمونی» یا «ذهنیت‌دهنده» می‌تواند کلید طرّاحی جدیدی برای محتوا و روش کارگاه‌های آموزش طرّاحی معماری باشد.